Türk Ceza Kanunu’nun 163. Maddesinde, “Malvarlığına Karşı Suçlar” başlıklı bölümünde düzenlenmiştir.
Türk Ceza Kanunu / Karşılıksız yararlanma
Madde 163- (1) Otomatlar aracılığı ile sunulan ve bedeli ödendiği takdirde yararlanılabilen bir hizmetten ödeme yapmadan yararlanan kişi, iki aydan altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Telefon hatları ile frekanslarından veya elektromanyetik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlardan sahibinin veya zilyedinin rızası olmadan yararlanan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
(3) Abonelik esasına göre yararlanılabilen elektrik enerjisinin, suyun veya doğal gazın sahibinin rızası olmaksızın ve tüketim miktarının belirlenmesini engelleyecek şekilde tüketilmesi halinde kişi hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
KARŞILIKSIZ YARARLANMA SUÇU GENEL ÖZELLİKLERİ
Suçun konusu her bir fıkrada ayrı ayrı belirlenmiştir. İlk fıkrada "otomotlar aracılığı ile sunulan bir hizmet", ikinci fıkrada "telefon hatları ile frekanslarından veya elektromanyetik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlar", üçüncü fıkrada ise, "abonelik esasına göre yararlanabilen elektrik, su veya doğal gaz" olarak belirlenmiştir.
Madde 163- Fıkra 1: Bedeli ödenmek suretiyle hizmet sunması gereken otomat mekanizmasının, sahte para, sahte kart, mıknatıs, düğme gibi araçlar kullanmak suretiyle harekete geçirilmesi ve böylece otomatın, hizmet bedelinin ödendiğini algılanmasını sağlayan davranışlar cezalandırılır. Örnek olarak; Otomata 1 TL atılması karşılığında masaj yapan otomata, 1 TL madeni paranın içi oyulmuş şekli ile makine atılması bu suçu oluşturacaktır. Bedelsiz olarak sunulan hizmetlerden- ATM gibi- yararlanılması halinde suç oluşmaz.
Madde 163-Fıkra 2: Herhangi bir şekilde başkasının telefon hattı yahut frekansından bedelini ödemeksizin yararlanmayı ve maddenin gerekçesinde belirtildiği üzere, abone olunmayan bir televizyon yayının kaçak olarak kullanılmasını cezalandırılmıştır.
Elektromanyetik dalgalarla yapılan şifreli veya şifresiz yayınlar bakımından ise, teknik bir alet yardımıyla abone olunmayan bir yayından kaçak olarak yararlanmak söz konusudur. Şifreli yayınlar bakımından suç teşkil eden fiil, abonelik sözleşmesi olmaksızın yayının kaçak olarak izlenmesidir. Örnek olarak; komşusunun şifreli olarak kullandığı WIFI adresini, şifreyi kırarak ücretsiz kullanma bu suçu meydana getirir.
Madde 163-Fıkra 3: Elektrik enerjisi, doğal gaz veya sudan sahibinin rızası olmadan yararlanma fiilinin oluşması için, mutlaka gerçek tüketim miktarının tespitinin engellenecek bir hareketin gerçekleşmesi şarttır. Örnek olarak; kendisinden önceki ev sahibinin, elektrik tüketim miktarını engelleyici nitelikte bir alet kullandığını fark etmesine rağmen, kendisinin de bu aleti kullanmaya devam ederek, tükettiği elektrik miktarını belirlenmesini engelleyen kişi de suçu işemiş olacaktır.
Fail, herkes olabilecek iken mağdur otomatın sahibi veya zilyettir. Suç kasten işlenebilir, taksirli hali (suçun bilmeyerek veya istemeyerek işlenmesi hali) cezalandırılmamıştır. Fail, yararlanmayı sağlamadan önce, fiillerine son verirse suç teşebbüs aşamasında kalmış olacaktır. Böylece hakkında gönüllü vazgeçme hükümleri uygulanır.
SUÇUN BAŞKA SUÇLAR İLE BİRLİKTE İŞLENMESİ
Fail bu suçu işlerken otomatın, bozulmasına neden olursa aynı zamanda mala zarar verme suçunu oluşturur. Hizmeti elde etmek için sahte para veya sahte belge kullanılırsa hem karşılıksız yararlanma hem de resmi belgede sahtecilik suçu oluşacaktır. Karşılıksız yararlanılan otomatın bulunduğu işyeri, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan bir işyeri olup, bu işyerine rıza olmaksızın mutat olmayan bir zaman diliminde girilmişse, aynı zamanda konut dokunulmazlığının ihlal suçu oluşacaktır.
ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEBİ VEYA CEZADA İNDİRİM YAPILMASINI GEREKTİREN ŞAHSİ SEBEP
Güveni kötüye kullanma suçunun faili ve mağduru arasında ilgili akrabalık ilişkilerinin bulunması halinde, ilişkinin niteliğine göre ya ceza verilmez ya da cezada indirime gidilir.
SUÇ İŞLENDİKTEN SONRA PİŞMANLIK HALİ
Suç tamamlandıktan sonra, kovuşturma başlamadan önce failin bizzat pişmanlık göstererek mağdurun uğradığı zararı aynen geri verme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisine kadar indirilir.
Fail, kovuşturma başladıktan ancak hüküm verilmeden önce pişmanlık gösterir, mağdurun rızası olur ve zararın kısmen iadesine ilişkin açık veya örtülü rıza gösterirse verilecek ceza yarısına kadar indirilir.
YARGILAMA SÜRECİ
Karşılıksız yararlanma suçunun soruşturma ve kovuşturması resendir. Ancak, Türk Ceza Kanunu madde 167'de düzenlenen akrabalık ilişkisi bulunan şahısların aleyhine işlendiği durumunda suç şikayete tabidir.
Suçun yaptırımı 1. Fıkra bakımından ,iki aydan altı aya kadar hapis veya adli para cezasıdır.
2 Fıkra bakımında altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
3. Fıkra bakımından bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörülmektedir.
Görevli mahkeme ASLİYE CEZA MAHKEMESİ‘dir.
ADLİ PARA CEZASI VERİLİR Mİ?
Karşılıksız yararlanma suçu nedeniyle 1. ve 2. fıkralardan dolayı hükmedilen hapis cezaları adli para cezasına çevrilemez. Çünkü, adli para cezası seçenek yaptırım olarak düzenlendiğinden mahkemenin seçenek yaptırımlardan hapis cezasını seçtikten sonra, bu cezayı adli para cezasına çevirmesi hukuken mümkün değildir. 3. Fıkra bakımından hükmedilen hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir.
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI VERİLİR Mİ?
Karşılıksız yararlanma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası veya adli para cezası hakkında failin hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumundan faydalanması mümkündür.
HAPİS CEZASI ERTELENEBİLİR Mİ?
Güveni kötüye kullanma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkündür.
YARGITAY KARARLARI
Yargıtay 6. Ceza Dairesi 2020/7022 E. , 2021/11889 K.
"Karşılıksız yararlanma suçu bakımından özel bir etkin pişmanlık düzenlemesi olan TCK'nun 168/5. maddesi gereğince ve kanun koyucunun amacı doğrultusunda katılan kurumun uğradığı zararı, vergisi dahil suç tutanağı ile belirlenmiş veya belirlenecek olan cezasız tutarı, ödemesi halinde hakkında kamu davası açılamayacağının, ödeme süresi ve yerinin soruşturma merciince sanığa bildirilip, bildirime ilişkin belge denetime esas olacak şekilde dosyaya konulup sanığa hakkında dava açılmasını engelleme imkanı tanınmadan, bunun da iddianamenin iadesi sebebi olduğu gözetilmeyerek görülen kamu davasında; hüküm öncesi bu eksiklik zarar ödenerek giderilmiş olması nedeni ile ceza yargılamasında safhadan dönülmezlik ilkesi de dikkate alınarak TCK'nun 168/5. ve CMK'nun 223/8. maddesi gereğince sanık hakkındaki davanın düşmesine ve adli sicile kaydedilmesine karar verilmesi gerekliliği Bozmayı gerektirmiş."
Yargıtay 19. Ceza Dairesi 2020/7326 E. , 2021/6878 K.
"Sanığa ait iş yerinde müşteki şirkete ait Lig TV yayınının izinsiz olarka gösterime sunulduğu iddiasıyla açılan davada, sanığın savunmasında, "kahvehanenin ruhsat işlemleri bitmediği için Digitürk yetkilisine aboneliği kendi adıma alacağımı söylediğimde ruhsatı alınca iş yeri paketine çeviririz" dediğini ve ruhsat işlemleri devam ettiği için aboneliğini iş yeri üyeliğine çeviremediğini beyan etmesi karşısında, tespiti yapılan Lig TV yayınında kullanılan cihaz - kart ile ilgili, sanık ile anılan şirket arasında konut içi kullanım sözleşmesi bulunup bulunmadığının araştırılıp eylemin hukuki ihtilaf niteliğinde olup olmadığı veya şifre kırıcı cihaz kullanmak suretiyle maç yayını yapıldığının tespiti durumunda ise eylemin TCK 'nin 163/2. maddesinde düzenlenen karşılıksız yararlanma suçunu oluşturacağı gözetilmeden, eksik kovuşturma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması,
Yargıtay 19. Ceza Dairesi 2021/1497 E. , 2021/6941 K.
"DB Turizm Bilişim İletişim Dış Ticaret Limited Şirketi bünyesinde faaliyet gösteren iş yerinde uydu alıcısı satan sanıkların bu uydu alıcılarına internet ortamından yayın almalarını sağlayacak programlar ekledikleri ve uydu alıcısı kullanıcısına kendi üzerlerinden yapılan internet yayınını almak için şifre vererek şifreli yayınların şifresini kart paylaşım yöntemiyle kırmak suretiyle kendi abonelerine izletmekten ibaret eylemlerinin TCK’nın 163/2 maddesi uyarınca karşılıksız yararlanma suçunu oluşturduğu gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulması,"
Av.Yılmaz Güneş